Αναλογίζομαι, μερικές φορές, αυτά που μάθαμε ως Ειδικευόμενοι της Παθολογικής Ανατομικής, πριν περίπου 25 χρόνια, και σκέφτομαι πόσο έχει αλλάξει η καθημερινότητά μας, αλλά και οι υποχρεώσεις μας!
Αγαπητοί Συνάδελφοι και Φίλοι,
Αναλογίζομαι, μερικές φορές, αυτά που μάθαμε ως Ειδικευόμενοι της Παθολογικής Ανατομικής, πριν περίπου 25 χρόνια, και σκέφτομαι πόσο έχει αλλάξει η καθημερινότητά μας, αλλά και οι υποχρεώσεις μας!
Μάθαμε τη μακροσκοπική και μικροσκοπική εξέταση των παρασκευασμάτων, με κύριο μέλημα τη σωστή διάγνωση, στηριζόμενοι, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα, στα ιστολογικά χαρακτηριστικά καλοήθων και κακοήθων αλλοιώσεων των διαφόρων οργάνων.
Κι ακολούθησε, τόσο η τεχνολογική έκρηξη, όσο και οι πολύ σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της Μοριακής Βιολογίας, που κατέστησαν δυνατή την ανάδειξη του μοριακού profile και κατ΄ επέκταση της μοριακής ταξινόμησης ενός μεγάλου αριθμού κακοήθων νεοπλασμάτων του ανθρώπινου οργανισμού.
Τώρα πια, δεν αρκεί η μακροσκοπική και μικροσκοπική εξέταση των παρασκευασμάτων. Σε πολλές περιπτώσεις και με συνεχή εξέλιξη των δεδομένων, η εκτίμηση ειδικών δεικτών, με ανοσοϊστοχημικές ή/και με μοριακές μεθόδους, απαιτείται, αφ΄ ενός μεν για τη σωστή διάγνωση, αφ΄ ετέρου δε, γιατί αυτοί οι δείκτες αποτελούν προγνωστικούς ή/και προβλεπτικούς παράγοντες της νόσου και καθορίζουν την ενδεδειγμένη, στοχευμένη θεραπεία.
Όλα αυτά γίνονται στα Παθολογοανατομικά Εργαστήρια, ακολουθώντας Διεθνείς και Εθνικές Κατευθυντήριες Οδηγίες, με την προϋπόθεση της απαιτούμενης υλικοτεχνικής υποδομής, αλλά και ανθρώπινου δυναμικού, που διεκπεραιώνει όλες τις σύγχρονες τεχνικές.
Τα νέα δεδομένα, αν και μας επιφόρτισαν με περισσότερη δουλειά και ευθύνη, μάλλον μας έβγαλαν από την απομόνωσή μας. Είναι πλέον δεδομένη η συμμετοχή μας στα Ογκολογικά Συμβούλια και στις Ειδικές Ομάδες, που αναπτύσσονται στα Δημόσια και Ιδιωτικά Νοσοκομεία, καθώς είναι ιδιαίτερης σημασίας η συνεργασία όλων των Ιατρικών Ειδικοτήτων, που εμπλέκονται στη διάγνωση και τη θεραπεία των ασθενών. Δεν είμαστε πια οι άγνωστοι, που «απλά» υπογράφουμε μια ιστολογική εξέταση, αλλά αυτοί που συμμετέχουν, ουσιωδώς και με καίριο τρόπο, στη σωστή διάγνωση, αλλά και στη σωστή θεραπεία. Εξάλλου, με την προσπάθεια εμπνευσμένων και αγωνιστών Συναδέλφων, η Παθολογική Ανατομική δεν είναι, πλέον, η άγνωστη λέξη για το ευρύ κοινό, αν και πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της αναγνωρισιμότητάς μας.
Αναμφίβολα, η τεχνολογία φαίνεται να μας προσπερνά, κάνοντάς μας να ανησυχούμε, ότι οι υπολογιστές και τα μηχανήματα, που ελέγχουν την παρουσία μεταλλάξεων πολλαπλών γονιδίων, θα υπερκεράσουν ή και θα υποκαταστήσουν τη δουλειά μας. Όμως, κανένας υπολογιστής με πολλαπλές αποθηκευμένες εικόνες, δε νομίζω, ότι υποκαθιστά τον ανθρώπινο νου και την εμπειρία μας, ενώ η αναφορά της παρουσίας μιας ή περισσοτέρων γονιδιακών μεταλλάξεων δεν προσφέρει τίποτα στον ασθενή, αν δεν συνεκτιμηθούν τα μορφολογικά και ανοσοφαινοτυπικά χαρακτηριστικά του νεοπλάσματος.
Αυτή είναι η αισιόδοξη σκέψη μου για την Ειδικότητά μας, η οποία, όμως επισκιάζεται από το μικρό αριθμό των μάχιμων Παθολογοανατόμων και, κυρίως, το μικρό αριθμό των νέων Συναδέλφων, που ακολουθούν την Παθολογική Ανατομική. Η αναγνώριση της δυσκολίας, της υπευθυνότητας και των απαιτήσεων της Ειδικότητας, μαζί με οικονομικούς ή και πρακτικούς παράγοντες, φαίνεται ότι, αποπέμπουν τους νέους Γιατρούς, να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο.
Η συνεχής και αγωνιστική διεκδίκησή μας, από την Πολιτεία, καλύτερων συνθηκών και κινήτρων προσέλκυσης των νέων Γιατρών και η προσπάθεια του καθενός μας, ξεχωριστά, από τη θέση του, να καταστήσει την Ειδικότητά μας πόλο επιστημονικής έμπνευσης, σε συνδυασμό με τη συλλογική και αδιάλειπτη ανάδειξη της φύσης, της υπόστασης και της σημασίας της Ειδικότητας, σε επιστημονικό και κοινωνικό επίπεδο, θεωρώ ότι, θα μας βοηθήσουν να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των καιρών.
Αφροδίτη Νόννη
Αναπλ. Καθ. Παθολογικής Ανατομικής
Πρόεδρος ΕΕΠΑ 2021-2023
